De gedachte – Over herstel

We kregen dit jaar een 10-daagse om onze mentale gezondheid in de kijker te zetten. Het bleek op mijn blog ook de dag bij uitstek om open en bloot de balans op te maken en openhartig te vertellen over wat er in mijn hoofd omgaat. Waarom het vaak zo hard moet gaan. Waarom ook plots het licht uitging. Waarom ik vooral altijd wil blijven dromen. Mijn band met oktober is heel dubbel. Het was altijd een marathonmaand waarin ik toeleefde naar een groots doel en daardoor onvergetelijke momenten beleefde, maar wel met een donker randje. Ik voel hoe het licht verandert en de kou zich begint te tonen. Ik word weer waakzamer. Wat triestiger ook. Er is veel dat mij herinnert aan die ene dag in oktober. Bovendien stierf vorig jaar mijn kat Teresa op 19 oktober en is het daarom eens zo hard een maand van herdenking. Voor mij dus geen Halloween-toestanden om de angst nog meer aan te wakkeren.

Ik vertelde vorig jaar al hoe mijn psycholoog* 2023 bombardeerde tot het jaar waarin ik voor mezelf zou leren zorgen. Nochtans was dat niet het ultieme doel dat ik voor ogen had toen ik in januari 2022 aan mijn therapeutisch traject begon. Ik wilde beter worden, verlost van alle stress. Met therapie zou ik mijn probleem ten gronde aanpakken. Aan inzet en toewijding geen gebrek. Al snel bleek dat die streverige houding mij heel erg in de weg zat. Bij de eerste psycholoog waar ik terecht kwam, beschouwde ik mezelf als een interessante case, een studie-object. Ik kreeg lessen psychologie over mezelf en dat was allemaal razend interessant, maar het raakte niet de essentie van mijn mentale problemen. Ik ging me ergeren aan de therapeut en hoe ze mij volgens een gestandaardiseerd traject inzichten probeerde bij te brengen. Ik had nood aan een professional waar ik kwetsbaar durfde te zijn. Iemand die me uit mijn evenwicht bracht en waarbij ik niet de ideale student kon uithangen.

Gelukkig vond ik die therapeut via mijn huisarts. Bij de eerste sessie in augustus 2022 zat ik na een kwartier te snotteren en vroeg ik hem letterlijk om hulp, wat ik nooit eerder deed. Een intens traject volgde. Ik leerde bijzonder veel over mezelf: hoe ik ben wie ik ben, hoe ik als kind was en hoe ik de afgelopen jaren zo ontzettend veel was gaan vermijden om de angst en onrust in mij geen kans te geven, hoe ik me daardoor steeds eenzamer was gaan voelen. Het muurtje dat ik rond mij had gebouwd was gemaakt van gewapend beton. Ik botste heel vaak tegen mijn eigen koppigheid aan om altijd maar recht te willen blijven staan, ook als alles in mijn lijf en hoofd schreeuwde dat het mooi was geweest. Ik bleef dat schooljaar twee keer een langere periode thuis omdat ik op was. Een eerste daad van zorgen voor mezelf.

Sportief gezien liep ik de pannen van het dak, maar mijn hoofd was één grote puinhoop. Ik beschouwde mezelf als uitzichtloos, een hopeloos verloren geval. Mijn leven was mislukt. Leven was overleven: elke dag weer de strijd aangaan met mijn angsten en het gaspedaal diep indrukken om maar niet neer te vallen. Mijn therapie richtte zich onder andere op de ongeziene hoeveelheid diepgewortelde coping mechanismen die ik door de jaren heen ontwikkeld had om mezelf wijs te maken dat alles veilig was. Er zat niets anders op dan de confrontatie met mijn trauma dat daaraan ten grondslag lag voluit aan te gaan door mijn angsten recht in de ogen te kijken. Ik ervoer aan den lijve hoe de angst werkelijk in mij huisde en hoe ik die eigenlijk heel erg gevoed had door zoveel angstvallig uit de weg te gaan. Ik maakte mezelf niet beter door niet te willen toegeven aan mijn verdriet. Daarom moest ik ook weer leren voelen. Voeling krijgen met mezelf, wat ik wilde en niet wilde. Gedragstherapie is werken. Het is geen les volgen over jezelf, maar actief met je gedrag aan de slag gaan. Zonder al te veel na te denken over wat dan naar boven kan komen drijven.

Vlak voor de zomer ging ik voor het laatst naar de psycholoog. In tegenstelling tot wat ik aanvankelijk gehoopt had, bereikte mijn therapie na twee jaar geen eindpunt waarop ik genezen was. Ik werkte niet toe naar één doel, zoals dat gaat met trainen voor een marathon, wel naar een set vaardigheden die me de mogelijkheid geven om dat wat moeilijk of lastig is aan te gaan. Ik leerde mijn eigen gedrag te kaderen zonder te streven naar een perfecte versie van mezelf. Ik begrijp mezelf nu een pak beter. Daardoor vind ik mezelf ook een leukere persoon. Bovendien durf ik ook weer écht te leven, inclusief alle onzekerheid en onvoorspelbaarheid die daarbij horen. Door mijn carrière een heel andere wending te geven bijvoorbeeld.

Ik ben ook milder voor mezelf en de angst die me altijd een beetje in zijn greep zal houden. Mijn gevoelens kunnen makkelijker in al hun gelaagdheid bestaan. Vaak doet dat pijn, om het leven echt te leven en te voelen. De integratie van mijn trauma was een belangrijke stap in het hersteltraject dat ik aflegde. Het is een stuk accepteren dat het mij gevormd heeft tot de mens die ik nu ben, een mens die getekend is door wat ze heeft meegemaakt. Ik zal bijgevolg altijd een psychische kwetsbaarheid met me meedragen die zo nu en dan om de hoek komt kijken. Mijn alarmsysteem staat voor eeuwig en altijd net iets te scherp afgesteld. Er schuilt een angsthaas in mij met een neiging tot controlegedrag en psychotische gedachten. Dat ik nooit echt beter kan worden of verlost van wat ik met me meedraag, was het pijnlijkste besef van heel het traject. Wel kan ik nu met dat pakketje een fijn en gelukkig leven leiden. Door af en toe dus eens boos te zijn om het onrecht dat mij is aangedaan, door net zo goed eens luidop te sakkeren om een futiliteit. Door te zeggen dat het soms niet zo goed gaat, maar net zo goed intens te genieten van alle kleine en grote gelukjes die mij ten deel vallen zonder bang te zijn dat ik dan onoplettend ben. De ondernemende en levenslustige vrouw drijft mij weer vooruit.

Ik wens iedereen die ergens mee worstelt hersteltijd toe: de tijd en ruimte om op adem te komen. Het allerbelangrijkste is dat je je veilig en geborgen voelt. Mijn grote geluk was dat ik een lieve kring mensen om me heen hebben die er stuk voor stuk voor me waren, dat ik een fantastische therapeut vond die zoveel meer was dan een professioneel klankbord en dat ik een thuis vond bij Hans: een liefdevolle plek waar ik alles kan zijn wat ik ben. Lange tijd dacht ik dat het zoetsappige romantische niet te rijmen viel met het leven dat soms bikkelhard kan toeslaan. Nu weet ik dat het echt zo is en dat je alleen maar sterker wordt door je kwetsbaarheid toe te laten. Oktober mag dus blijven bestaan in al zijn grilligheid. Ik ga weer soep maken, in de zetel zitten met een boek, lopen in de herfstzon en vooral genieten van de sfeer en gezelligheid. Geen beter medicijn tegen donkere randjes.

Eindigen doe ik graag met een muzikale noot. Door de jaren heen verzamelde ik een allegaartje songs die voor mij op de één of andere manier te maken hebben met mentaal welzijn.

Balance ton quoi van Angèle
Hey Brother van Avicii
Licht en donker, Het gaat slecht en Zeeën van liefde van Froukje
Four Seasons in One Day van Crowded House
The Code van Nemo
Feeling Good van Nina Simone
Warrior van Oscar and the Wolf
Invaincu en L’enfer van Stromae
Porselein van Yasmine

*Ik gebruik de termen psycholoog en therapeut door elkaar. Mijn ervaring is dat psycholoog voor velen professioneler en ernstiger overkomt, het is iemand die gediplomeerd is om met mensen te kunnen praten en in de menselijke psyche te kunnen graven. Therapeut ligt voor mij meer in het verlengde van iemand die ook daadwerkelijk met je aan de slag gaat door middel van oefening en opvolging, zoals ook een kinesitherapeut dat doet.