Het boek – Waarom Grand Hotel Europa een uitzonderlijk boek is

Laat er geen twijfel over bestaan dat Ilja Leonard Pfeijffer de morele winnaar is van alle literaire prijzen die de komende vijf jaar uitgereikt zullen worden. In die periode zal er namelijk geen boek verschijnen dat zijn majestueuze Grand Hotel Europa kan evenaren. Ik kocht deze klepper vlak voor de feestdagen en wachtte toen op het uitgelezen moment om er in te beginnen. Na mijn Parijse marathonavontuur bleek dat moment in de paasvakantie te zijn aangebroken. Bij voorkeur had ik mijn leven twee dagen on hold gezet zodat ik mij volledig afgesloten van de dagelijkse beslommeringen kon overgeven aan dit heilige boek. Ook zonder doorgedreven escapisme was ik zwaar onder de indruk van dit literaire werk dat zichzelf op alle vlakken overstijgt. Dit is waarom iedereen Grand Hotel Europa zou moeten lezen.

Omdat Ilja Leonard Pfeijffer een opvallende figuur, maar vooral een begenadigd schrijver is.
Ik studeerde Literatuurwetenschap in Leiden, waar Pfeijffer destijds een docent was aan universiteit. Hoe graag ik ook zou vertellen over zijn excellente vaardigheden als docent, de waarheid is dat ik nooit les bij hem volgde. Wel ving ik al eens een glimp van hem op in het straatbeeld, wat niet mag verbazen aangezien Leiden een zakdoek groot is. In zijn omvangrijke oeuvre vallen de variëteit aan genres en de passie voor de klassieke literatuur op. Alleen een klasbak als Pfeijffer kan de Griekse mythen met zoveel bravoure hervertellen. In Grand Hotel Europa komt zijn meesterschap echt tot uiting. Hij schrijft theatraal met krullen en beelden zonder de grens van de kitsch te overschrijven. Zijn taal is altijd raak. Stilistische kracht typeert niet alleen de schrijver, maar ook de mens Ilja Leonard Pfeijffer. Wie al eens een interview met hem zag, weet dat hij een opvallende verschijning is die op dezelfde manier schrijft als hij spreekt en denkt.

Omdat Grand Hotel Europa een opwindende ode is aan de romantische liefde in moderne en nostalgische tijden.
Toen de auteur te gast was bij Van Gils & gasten werd hij niet enkel overladen met complimenten, maar merkte de doorgaans ingetogen gastheer fijntjes op dat Grand Hotel Europa een geil boek is. Het vrouwelijk en mannelijk naakt leidt tot opwindende passages waarin de classy gentleman zich nooit verliest in vulgarismen. Achter zijn imposante verschijning blijkt namelijk een peperkoeken hartje schuil te gaan. Waar je aanvankelijk zou kunnen denken dat het hoofdpersonage – Ilja Leonard Pfeijffer – een ordinaire vrouwenzot is die verliefd wordt op de eerste de beste femme fatale die zijn pad kruist, moet je dit beeld al na enkele hoofdstukken bijstellen. Pfeijffer weet haarfijn te omschrijven hoe onredelijk, onmogelijk en overgeleverd geliefden kunnen zijn. De liefde is altijd zowel nabijheid als afstand, zowel redding als ondergang.

Omdat Grand Hotel Europa brandend actueel is.
Met Venetië en de Europese kunstgeschiedenis als decor behandelt Pfeijffer ook een resem actuele thema’s, waaronder de impact van (massa)toerisme, de vluchtelingencrisis, Europese identiteitsvorming en de rol van kunst in dat proces. Hij hekelt onder andere het artistieke alternatieve milieu waar obscure figuren zich met vreemde gesubsidieerde kunstprojecten bezighouden. De roman speelt zich af in het door toeristen ingepalmde Venetië en bespreekt ook het geplaagde Amsterdam. Toerisme loert overal om de hoek. Zo bestaat er een Ilja-Leonard-Pfeijffer-wandeling in Genua, waar de auteur al enige tijd woont. De personages in het boek bieden verschillende inzichten vanuit een scherpe analyse die niet te herleiden is tot gemakzuchtige kritiek. Commercieel succes, nostalgie naar lang vervlogen tijden en het oude Europa hoeven elkaar niet uit te sluiten. Pfeijffer is een wereldburger die ook altijd een nuchtere Hollander blijft.

Omdat Grand Hotel Europa een boeiende reis door de kunstgeschiedenis is.
Wie nog nooit van de Italiaanse kunstschilder Caravaggio hoorde, krijgt in dit boek zowel een Caravaggio-voor-dummies als cursus voor gevorderden in het oeuvre van de 16e eeuwse kunstenaar. Centraal in het verhaal staat de zoektocht van Ilja’s geliefde en kunsthistorica Clio naar een verloren gewaand werk van Caravaggio. Kunst is voor beide personages geen luxe, maar een levensnoodzakelijk middel. Hierdoor krijg je een inkijk in de rijke en verborgen kunstgeschiedenis en hoe bepalend die is voor onze hedendaagse cultuur. Toegegeven, de overdaad aan informatie voelt soms intimiderend aan. Als je je echter gewillig op sleeptouw laat nemen, kijk je nadien met heel andere ogen naar het werk van de grootmeester Caravaggio en zijn invloed op schilders als Johannes Vermeer en Rembrandt van Rijn. Naast het elitaire label dat kunst soms draagt, blijkt het ook het ultieme spel tussen geliefden te zijn.

Omdat Grand Hotel Europa spannend, grappig en ontroerend is.
In Pfeijffers lyrische vertelling komen verschillende verhaallijnen en uiteenlopende personages samen. Absurde situaties zijn zowel hilarisch als ontroerend. Oud en nieuw botsen soms genadeloos hard om dan vreedzaam hand in hand verder te wandelen. Naarmate het boek vordert, laat het zich lezen als een pageturner. Je wil weten hoe het het nu zit tussen Ilja en Clio. Je wil weten waar de verloren Caravaggio zich bevindt. Bovendien zijn ook de typografie en de vormgeving van deze roman uitmuntend. Hoe zou je ook anders Pfeijffer kunnen lezen dan met een lint als bladwijzer?